.jpg)
Некалькі пакаленняў людзей у постсавецкіх краінах раслі на ўстаноўках, якія глыбока замацаваліся ў нашай псіхіцы. Падобныя «вірусныя фразы» нібыта вучаць «правільна жыць», але насамрэч ствараюць штучныя абмежаванні і перашкаджаюць будаваць здаровыя зносіны.
Калі вас у дзяцінстве рэгулярна пераконвалі, што «я — апошняя літара алфавіта», — магчыма, вы выраслі з адчуваннем, што ваш голас не такі важны, як галасы іншых.
Дарослыя агучваюць дзецям гэтую фразу, навучаючы іх быць «зручнымі» для навакольных, менш праяўляцца і выказваць свае жаданні.
Але што адбываецца, калі дзіця верыць у гэта?
- З’яўляецца няўпэўненасць у сваіх ідэях і меркаваннях.
- Узнікаюць цяжкасці з выказваннем думак — быццам яны не настолькі істотныя, каб быць агучанымі.
- Растуць трывожнасць і няўпэўненасць пры прыняцці рашэнняў.
- Патрэбы і жаданні адсоўваюцца на другі план — здаецца, што яны неістотныя.
Іншымі словамі: Чалавек звыкаецца ставіць сябе на апошняе месца. Прасцей згаджацца, чым настойваць. Прасцей маўчаць, чым гаварыць.
Як палепшыць сітуацыю?
- Прыслухоўвайцеся да сябе: ваш голас мае значэнне не менш за іншыя.
- Нагадвайце сабе пра магчымасць выказвацца і мець уласную пазіцыю.
- Слухайце дзяцей і цікаўцеся іх меркаваннямі. Каб прынамсі ў іх не з’яўлялася пачуццё, што яны «апошнія».
А вам казалі такую фразу? Ці адбілася гэта на вашым жыцці?
